CHP’nin kararının şifresi: Mansur Yavaş’tan sürpriz miting kararı
CHP, Kayseri’nin Pınarbaşı ilçesinde AKP ve MHP’nin itirazlarının kabul edilmesiyle yenilenmesine karar verilen seçimi yeniden kazanmak için çalışmalarını sürdürüyor. 2 Haziran Pazar günü yapılacak seçimler öncesinde CHP, Kayseri Pınarbaşı’nda miting yapmaya hazırlanıyor.
24 Mayıs Cuma günü, saat 13.30’da yapılacak mitingi, CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç duyurdu. Mitinge, Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş’ın da katılacağını söyleyen Genç, tüm Kayserilileri mitinge davet etti.
YSK SEÇİMLERİN YENİLENMESİNE KARAR VERDİ
31 Mart yerel seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarına göre, Kayseri’nin Pınarbaşı Belediyesi’nde CHP’nin adayı Deniz Yağan, yüzde 33,30’luk oy oranıyla seçimleri kazandı. AKP ve MHP’nin itirazları sonucunda, Pınarbaşı İlçe Seçim Kurulu seçimleri yenileme kararı aldı.
CHP, söz konusu karara itiraz etti. YSK, itiraz başvurularını incelediği 6 Nisan’daki toplantısında, CHP’nin “belediye başkanlığı ve meclis üyeliği seçimlerinin iptali ve yenilenmesi yönündeki kararların kaldırılması” talebini reddetti ve Pınarbaşı ilçesinde seçimlerin yenilenmesine karar verdi.
Söz konusu ilçede MHP ile yarışacak olan CHP, Mansur Yavaş’ın milliyetçi bir isim olması, milliyetçi seçmen tarafından çok sevilmesi ve İç Anadolu bölgesinde ona olan yüksek teveccüh nedeniyle böyle bir karar aldığı öğrenildi.
KAYSERİ OLAYLARI NEDİR
Kayseri Pınarbaşı’nın CHP için sembolik bir önemi de var aynı zamanda.
Burada 31 Mart’taki eçimlerin iptalinin ardından Odatv, 4 Nisan’da, “CHP’nin hassas noktası Kayseri… Önce Yeşilhisar, şimdi Pınarbaşı” başlıklı haberiyle 1960 yılında meydana gelen “Kayseri Olayları”nı hatırlattı.
Peki neydi bu olaylar?
Türkiye’de cumhuriyet rejiminin doğmasından yaklaşık 30 yıl sonra çok partili hayata geçişle birlikte siyasi rekabet başladı.
Rekabet, beraberinde çeşitli siyasi çatışmaların yaşanmasına da neden oldu.
Kayseri Olayları, bu siyasi çatışmalara bir örnek…
17 Mart 1960 tarihinde Kayseri’nin Yeşilhisar ilçesinde CHP İlçe Başkanı Mustafa Ünal’ın DP’li Belediye Başkan Vekili Salih Kürkçü’ye ateş etmesi üzerine Mustafa Ünal tutuklandı.
NASIL GELİŞTİ
İsmet İnönü siyasetin bir gereği olarak Demokrat Partinin 10 yıllık iktidarına son vermek için çalışıyordu. Nisan 1960’ta Kayseri, Samsun ve Amasya’ya gidecekti.
Bunlardan Kayseri gezisinin tarihi 3 Nisan olarak belirlendi: Kayseri il kongresi toplanacaktı.
Her şeyin başlangıcını teşkil eden Yeşilhisar Olayları, kongre tarihinden önce mart ayında çıktı.
ŞEHİR KULÜBÜNDE BAŞLAYAN TARTIŞMA
Olayların başlangıcı olan şehir kulübünde CHP Yeşilhisar İlçe Başkanı Mustafa Ünal ile DP İlçe Belediye Başkan Vekili Salih Kürkçü arasında yaşanan bir tartışma ile başladı ve yurt geneline yayıldı.
Yeşilhisar CHP ilçe binasında kahvecilik yapan bir vatandaşın parti binası dışındaki esnaflara kahve satması üzerine diğer kahveciler parti kahvecisini Belediye Başkanına şikâyet etti. Belediye yetkilileri tarafından parti kahvecisi uyarılmasına rağmen dışarıya satış devam edince belediye zabıta memuru CHP ilçe binasına giderek kahveciye 30 lira ceza kesti.
Yeşilhisar CHP İlçe Başkanı Mustafa Ünal bu cezanın kaldırılması için dönemin DP’li Belediye Başkanı Rıza Emre’ye ricada bulundu. Belediye başkanı da cezayı affetti.
Belediye Başkanı Rıza Emre 17.02.1960 günü bir iş için Ankara’ya gitti. Giderken de Belediye Başkan Vekilliğini Salih Kürkçü’ye verdi.
Salih Kürkçü aynı gün akşamı şehir kulübünde otururken Mustafa Ünal şehir kulübüne gelerek parti kahvecisine verilen ceza dolayısıyla Kürkçü ile münakaşaya girdi. Aralarındaki tartışmadan sonra evine gitti. Tekrar kulübe dönen Ünal, Salih Kürkçü’ye hitaben “İnönü’nün dediği günler geldi” diyerek tabancası ile ateş açtı. Orada bulunanlar müteakip atışı önlemek isterken tabanca bir kez daha ateş aldı. Kurşunlar kimseye isabet etmedi. Fail olay yerine gelen polis tarafından yakalandı.
İlk tahkikat Yeşilhisar’da yapıldıktan sonra son tahkikatın açılması için 23 Mart 1960 tarihinde fail Kayseri Ağır Ceza Mahkemesine sevk edildi.
GERGİNLİK HIZLA TIRMANDI
Zaten ilçede siyaseten gerginlik mevcuttu. Cam kırma hadiseleri de bu gerginliği daha da artırdı.
Olaylar, 24 Mart 1960 tarihinde bir grup CHP’linin Hükümet Konağını basması olayına kadar uzandı.
Bu olayı araştırmak için hem hükümet kanadından hem de CHP yetkililerinden heyetler ilçeye geldi.
CHP Genel Başkanı İsmet İnönü hem kongreye katılmak hem de Yeşilhisar Olaylarını yerinde incelemek için Kayseri’ye gitme kararı aldı. Ancak Kayseri Valiliği merkezden aldığı talimatla CHP İl Kongresini iptal ettiği gibi, İsmet İnönü’ye zamanlama bakımından Kayseri gezisinin uygun olamadığını müsait bir dille ifade etti.
İNÖNÜ UYARILARA RAĞMEN KAYSERİ’DE
İsmet İnönü bu uyarıları dikkate almaksızın 2 Nisan 1960 tarihinde motorlu trenle Kayseri’ye hareket etti. Fakat valilik yetkilileri Himmetdede İstasyonunda treni durdurarak İsmet İnönü’nün geri dönmesini isteyen bir yazıyı İnönü’ye tebliğ etmeye çalıştı.
İnönü zarfı açmadan yırttı. Üç saate yakın bir bekleyişten sonra nihayet yol açıldı, İnönü Kayseri’ye ulaştı. Ertesi gün İnönü, Yeşilhisar üzerinden Ankara’ya dönmek istese de yetkililer Kayseri’nin İncesu ilçesinde askeri birlikleri kullanarak kafilenin önünü kesti. Akşama kadar burada CHP milletvekilleri ve Kayseri Valisi Ahmet Kınık arasında münakaşa yaşandı.
Netice itibarı ile yol açıldı. İnönü belirlenen güzergâhı değiştirerek Ankara’ya döndü.
OLAYLAR MECLİS’E TAŞINDI
Bu hadiseli gezi sonrasında mecliste tartışmalar yaşandı.
Ülke genelindeki diğer olayların da etkisi ile askerler yönetime el koydu. Darbe sonrasında yaşanan dava duruşmalarından biri de Kayseri Olayları Davası oldu.
Cumhuriyet döneminde ilk defa birden fazla partinin seçimlere girdiği ve iktidar muhalefet ilişkisinin henüz tam oturmadığı bir ortamda, partizanlığın ne tür olaylara sebebiyet verebileceğini, bu olayların arşiv belgeleri ile tarihe geçti.